Toxoplasmose bij een kat

Meest recente update: mei 22, 2024 door Chris & Kaj van Blijhuisdier

Toxoplasmose: misschien heb je er wel eens van gehoord. Deze parasiet komt vaak voor bij katten en is over het algemeen vrij onschuldig voor je huisdier. Toch is het wel belangrijk om alert te zijn op toxoplasmose.

Toxoplasmose kan namelijk gevaarlijk zijn voor mensen. Met name voor zwangere vrouwen en mensen met een zwakke gezondheid zijn de risico’s groot. In dit blog zetten we alle belangrijke informatie over toxoplasmose bij katten op een rijtje.

Wat is toxoplasmose bij een kat?

Toxoplasmose is een parasiet die zich verspreidt via de ontlasting van de kat. De parasiet komt vooral voor bij jonge katten. De meeste katten zijn na de eerste besmetting hun hele leven lang immuun voor de parasiet.

De meeste katten zullen niet tot nauwelijks ziek worden door de parasiet. Zo kan de kat diarree of zachte ontlasting krijgen, maar is de kans ook redelijk groot dat de kat helemaal geen symptomen vertoont.

In enkele gevallen wordt de kat wel ernstig ziek. Onder andere de darmen, lever, longen en het zenuwstelstel kunnen worden aangetast door de parasiet. Ook kan de kat een oogafwijking ontwikkelen.

Hoe raakt een kat besmet met toxoplasmose?

Een geïnfecteerde kat verspreidt gedurende twee tot drie weken de parasiet in zijn uitwerpselen. De parasiet kan echter enkele jaren overleven in de grond. De eitjes kunnen hierdoor makkelijk andere dieren én mensen besmetten.

De kans dat je kat besmet raakt via de uitwerpselen van een geïnfecteerde kat is relatief klein. Het is een stuk aannemelijker dat de kat ziek wordt door het eten van een geïnfecteerde muis, vogel of onverhit vlees.

Een geïnfecteerde muis of vogel zal een stuk minder angstig zijn. Het is hierdoor voor je kat makkelijker om het dier te pakken te krijgen. Na het opeten van het geïnfecteerde beestje, zal je kat zelf ook ziek worden.

Hoe kun je het herkennen?

Toxoplasmose is vrij lastig te herkennen aangezien de meeste katten geen symptomen vertonen. Mocht je (jonge) kat diarree of zachte ontlasting hebben, wees dan alert. Neem contact op met je dierenarts als de ontlasting niet binnen enkele dagen verbetert.

In zeldzame gevallen kan je kat wel ernstig ziek worden. Symptomen zoals benauwdheid, oogontstekingen, geelzucht, koorts, een slechte eetlust en buikpijn kunnen wijzen op toxoplasmose. Contacteer je dierenarts zo snel mogelijk als je kat een of meerdere van bovenstaande symptomen vertoont.

Kun je het krijgen van een binnenkat?

Als mens kun je besmet raken met toxoplasmose. Ook een binnenkat kan de parasiet verspreiden. Het is daarom belangrijk dat je goed je handen wast na het verschonen van de kattenbak. Gebruik eventueel handschoenen tijdens deze klus.

Aangezien de eitjes van de parasiet jaren kunnen overleven in de grond, is het tevens van belang om je handen goed te wassen als je in de tuin hebt gewerkt. Leer ook kinderen om hun handen te wassen na het buitenspelen. Met een goede hygiene, verklein je de kans dat je besmet raakt met toxoplasmose.

Is toxoplasmose gevaarlijk voor mensen?

Over het algemeen is toxoplasmose niet gevaarlijk voor mensen met een goede gezondheid. Sterker nog, je zult wellicht geen enkel symptoon vertonen. Nadat je besmet bent geweest met toxoplasmose, ben je de rest van je leven immuun.

Mogelijke symptomen van een besmetting met de parasiet zijn koorts, huiduitslag, opgezwollen klieren, vermoeidheid en lusteloosheid. Bij mensen met een verminderde afweer zijn de gevolgen groter. Zo kan een besmetting leiden tot een longontsteking, oogontsteking en hersenvliesontsteking.

Ook voor zwangere vrouwen is toxoplasmose zeer gevaarlijk. De vrouw kan de parasiet namelijk overdragen op de foetus. Dit heeft ernstige gevolgen en kan zelfs leiden tot een miskraam of het overlijden van het kind.

In een vroeg stadium van de zwangerschap is de kans op een miskraam relatief groot, terwijl toxoplasmose in een later stadium diverse aangeboren afwijkingen kan veroorzaken. Met name oogafwijkingen kunnen ontstaan door de parasiet.

Andere mogelijke gevolgen voor het ongeboren kind zijn ernstige afwijkingen aan de hersenen, groeivertragingen en psychosomatische ontwikkelingsstoornissen.

Wat kun je preventief doen tegen toxoplasmose?

Het is vrijwel onmogelijk om te voorkomen dat je kat besmet raakt met toxoplasmose. Het is daarom beter om maatregelen te treffen waarmee je voorkomt dat ook jij besmet raakt met de parasiet.

Mensen met een goede gezondheid hoeven zich in principe weinig zorgen te maken. Gebruik handschoenen tijdens het verschonen van de kattenbak en tijdens het werken in de tuin. Was daarnaast regelmatig en grondig je handen.

Voor zwangere vrouwen en mensen met een zwakke gezondheid is het aan te raden om het contact met de kattenbak en mogelijk besmette aarde volledig te vermijden. Besteed het verschonen van de kattenbak bij voorkeur uit aan iemand anders.

Katteneigenaren met een kinderwens kunnen eventueel een bloedonderzoek laten uitvoeren. Hiermee kan worden getest of je immuun bent voor toxoplasmose. Zo niet, dan is het belangrijk om twee maanden voordat je probeer zwanger te worden al maatregelen te treffen om een besmetting te voorkomen.

Tot slot is het goed om te weten dat toxoplasmose niet alleen kan worden overgedragen via de uitwerpselen van een kat, maar ook door het eten van rauw vlees en rauwe groentes. Verhit je maaltijden goed en wees voorzichtig als je buitenshuis eet.