Alles over lymfeklieren bij honden

Meest recente update: mei 15, 2024 door Chris & Kaj van Blijhuisdier

Zijn de lymfeklieren van je hond vergroot en opgezwollen? Dat kan een kenmerk zijn van verschillende aandoeningen, van een ziekte of een lokale ontsteking tot een tumor. Opgezette lymfeknopen bij een hond moet je serieus nemen, en het is aan te raden om je huisdier mee te nemen naar een dierenarts. Lees in dit artikel hoe je opgezette lymfeklieren bij de hond herkent en waardoor die veroorzaakt worden.

Wat is de functie van de lymfeklieren van een hond?

Dikke klieren in de hals van de hond worden veroorzaakt door een ophoping van lymfevocht. Dat vocht is een onderdeel van het bloed, dat normaal via dunne lymfekanaaltjes terugstroomt naar het hart van het dier. Als dat niet voldoende gebeurt, dat uit dat zich in opgezette lymfeklieren bij de hond.

Lymfeklieren hebben een belangrijke functie. In deze klieren of ‘knopen’ worden witte bloedcellen aangemaakt, die via het lymfevocht in het bloed worden vrijgegeven. Witte bloedcellen zijn de belangrijkste cellen van ons afweersysteem.

Ze vallen virussen, bacteriën en andere microscopische ziektemakers aan en zorgen ervoor dat die onschadelijk worden gemaakt. Ook ruimen ze kapotte lichaamscellen en kankercellen op. In het kort zijn de lymfeklieren van je hond dus erg belangrijke organen voor de gezondheid van je huisdier.

Wat kan er mis zijn met de lymfeklieren van een hond?

Als de lymfeklieren van je hond opgezwollen zijn, dan kan dat wijzen op een aandoening. Omdat de lymfeklierkanaaltjes heel klein zijn raken ze snel verstopt, en daarom zijn opgezette lymfeklieren bij een hond vaak een eerste teken van een ziekte. Ook kunnen ze opgezwollen zijn omdat je hond ziek is en de lymfeklieren plotseling (veel) meer witte bloedcellen gaan produceren om die ziekte te bestrijden.

De mogelijke symptomen van een lymfeklierontsteking

Het belangrijkste kenmerk dat er iets aan de hand is zijn dikke klieren in de hals van de hond. Het gaat dan eigenlijk om een ontstoken lymfeklier in de kaak van de hond. Die kun je voelen onder het oor, waar een grote speekselklier ligt. De klieren aan weerzijden van de hals zijn dan vaak groter dan normaal en voelen allebei stevig aan als je er zachtjes op drukt. De hond kan dat onaangenaam vinden en gaan piepen of proberen los te komen.

Honden hebben nog andere van zulke knopen. Je kunt ook opgezette lymfeklieren bij je hond voelen onder de onderkaak, in de knieholte en in de lies. Ook in de okselholte en onder het schoudergewricht liggen lymfeknopen, maar als die opgezet zijn zijn ze moeilijk te vinden omdat er meer spieren en vetweefsel overheen ligt.

Zo gaat het onderzoek van de dokter

Het is sterk aan te raden om lymfeklieren van een hond serieus te nemen, omdat dit een teken van een kwaadaardige tumor kan wezen. De dierenarts kan onderzoeken uitvoeren om de oorzaak van de zwellingen te bepalen en, als dat nodig is, een medische behandeling te beginnen.

De arts zal je hond eerst een algemeen lichamelijk onderzoek geven. Hij of zij bevoelt de lymfeklieren, luistert naar hart en longen en kijkt naar de algemene conditie van je huisdieren. Daarna zal de arts waarschijnlijk een zogenaamde fijne naaldaspiratie (FNA) afnemen.

Dit is het meest uitgevoerde onderzoek naar vergrote lymfeklieren van een hond. Bij een FNA wordt er een dun naaldje rechtstreeks in de lymfeklier gestoken, waarmee wat vocht wordt opgezogen.

Dit vocht wordt in het laboratorium onderzocht op de aanwezigheid van stoffen, waaruit een ziektebeeld naar voren kan komen. Je hond hoeft voor een FNA niet onder narcose en hoeft ook niet bij de dierenarts te overnachten.

Eventueel kan de arts later ook nog scans of bloedonderzoeken uitvoeren. Ook een bioptie (een weefselafname onder narcose) kan een vervolgonderzoek wezen. Verder kunnen urine- en ontlastingonderzoeken ook helpen om de oorzaak van het probleem op te sporen.

Kanker als mogelijke oorzaak

In de meeste gevallen wijzen de vergrote lymfeklieren van een hond helaas op kanker. Er kan een tumor in de lymfeklieren zelf ontstaan: de hond heeft dan lymfeklierkanker. De medische term daarvoor is lymfoom, en er bestaan meer dan dertig verschillende varianten van. Omdat de lymfeknopen een plek zijn waar dagelijks veel nieuwe cellen (witte bloedcellen) worden aangemaakt, komt lymfoom relatief veel voor.

In sommige andere gevallen gaat het om uitzaaiingen van een kwaadaardige tumor die op een andere plek in het lichaam ligt. De uitgezaaide kankercellen komen via het bloed in de lymfeklieren terecht, waar ze de nauwe afvoerkanaaltjes van de klier blokkeren.

Als je hond kanker heeft, zijn er meerdere behandelingen mogelijk. Chirurgie, chemotherapie of bestraling behoren allemaal tot de mogelijkheden. De kans op herstel wisselt sterk en hangt onder andere af van de soort kanker en van het tijdstip waarop die ontdekt wordt. De dierenarts kan je meer vertellen over de beste behandeling en de kansen die je hond heeft.

Andere oorzaken van opgezette lymfeknopen bij je hond

Behalve kanker kunnen de lymfeklieren van een hond nog om veel andere verschillende redenen opgezwollen zijn.

Ziekte of infectie

In de meeste gevallen worden dikke lymfeklieren bij je hond niet door een ernstige ziekte veroorzaakt. De lymfeknopen zijn dan opgezwollen omdat ze meer witte bloedcellen aanmaken als reactie op een ontsteking of ziekte elders in het lichaam. In dit geval is er sprake van reactieve hyperplasie, letterlijk een bovenmatige vergroting van de klier als reactie (op een aandoening).

Lymfeklierontsteking

Vergrote lymfeknopen zijn ook vaak de symptomen van een lymfeklierontsteking bij een hond. De lymfeklieren zijn dan zelf ontstoken, en net als een ontstoken vinger zwellen ze op. Vaak wordt dit veroorzaakt door een schimmelinfectie of door een infectie met parasieten. Een lymfeklierontsteking wordt lymfadenitis genoemd.

Lymfekliervergroting door mineralen

Ook kunnen er zich mineralen uit het bloed ophopen in de afvoerkanaaltjes van de lymfeklieren van de hond. Het is niet zeker waarom dit gebeurt, maar het kan te maken hebben met ouderdom, met verkeerde voeding of met een onderliggende ziekte.

Inwendige bloeding

Tenslotte kan je hond ook opgezette lymfeklieren hebben als hij een inwendige bloeding heeft opgelopen. Bijvoorbeeld door een bloeding in het maag-darmstelsel, een aanrijding of een stoornis in de bloedstolling. Er komt dan extra bloed in de lymfeklieren terecht, die het vocht niet allemaal tegelijk kunnen afvoeren en gaan opzwellen.

Al deze aandoeningen hebben hun eigen behandelmethode. Een behandeling met antibiotica, ontstekingsremmers, steroïden of parasietendodende medicijnen kan nodig zijn om je hond te helpen. In sommige situaties kan je hond zelf herstellen zonder ingrepen of medicatie. De dierenarts kan je meer vertellen over de juiste behandeling.