Longwormen bij honden en katten

Meest recente update: mei 22, 2024 door Chris & Kaj van Blijhuisdier

Een longworm bij de kat of hond komt veel voor. Het zijn parasitaire wormen die in het lichaam van je huisdier leven en zich daar ook voor kunnen planten. Longwormen bij hond of kat geven soms weinig symptomen en zijn meestal niet erg schadelijk, maar er zijn uitzonderingen.

Daarom is het goed te weten hoe je de symptomen van een besmetting herkent, hoe longworm behandeld wordt en hoe je een infectie kunt voorkomen.

Wat zijn longwormen bij een kat of hond?

Longwormen die kat en hond infecteren (wetenschappelijke namen: Angiostrongylus, Crenosoma, Aelurostrongylus) komen veel voor in de natuur. Het zijn parasieten die hun verschillende levensfases in verschillende grotere dieren doorbrengen.

De volwassen longwormen leven in de bloedvaten rond het hart en de longen van honden en katten, maar ook van andere dieren. Een kat of hond met longworm kan geen mensen besmetten.

De volwassen longwormen leggen eitjes die larven worden, en die via de ademwegen en de bek in de ontlasting van het de hond of kat terechtkomen. Als een slak deze ontlasting opeet, ontwikkelen de larven zich verder in het lichaam van een slak.

Als een ander dier de slak opeet, bijvoorbeeld een hond of kat, dan raakt het dier besmet, en worden de longwormen in het lichaam van het roofdier volwassen. Dan begint de levencyclus van de longworm opnieuw.

De hond of kat kan ook besmet raken door een ander dier te eten. Bijvoorbeeld een vogeltje, een muis, een hagedis of een kikker die een besmette slak heeft gegeten. Ook door het eten van de ontlasting van een andere hond of van een wild roofdier (vos, bunzing, wasbeer) kan een hond longworm krijgen.

Hoe herken ik longwormen?

Een infectie van longworm bij hond en kat heeft symptomen die makkelijk over het hoofd worden gezien. Daarom is het van belang om attent te wezen als je huisdier één van de volgende verschijnselen heeft.

• Hoesten, moeilijker ademen, een benauwde indruk maken
• Lusteloosheid, slapheid
• Blauwe plekken en stollingsproblemen bij een verwonding
• Gedrags- of bewegingsproblemen (zeldzaam)

Longworminfecties kunnen alleen met zekerheid door een dierenarts worden vastgesteld. Dat gebeurt meestal omdat een oplettende huisdierbezitter de bovenstaande symptomen bij diens hond of kat ziet en een afspraak bij de dierenartspraktijk maakt. Ook als er bij een ander onderzoek een hoog calciumgehalte in het bloed wordt gevonden, kan dat reden zijn om aan longworm te denken.

De dierenarts kan een onderzoek laten doen, waarbij een beetje ontlasting van je huisdier in een laboratorium wordt onderzocht. Daarbij wordt gekeken of er eitjes of larven van de wormen in de ontlasting zitten.

De arts kan ook een röntgenfoto van je huisdier maken. Daarbij kunnen in de longen kleine structuren worden waargenomen die mogelijk door longwormen worden veroorzaakt.

Behandeling

De behandeling tegen longwormen bestaat uit medicijnen, bijvoorbeeld de middelen Milbemax en Panacur. Deze medicijnen moeten in tabletvorm of als een pasta in de bek van de kat gegeven worden. Ze kunnen ook door het voer of drinkwater worden gemengd. Een ander medicijn is emodepside, dat vaak uit een pipetje op het nekvel van de kat wordt aangebracht, en via de huid wordt opgenomen.

Deze medicijnen doden alleen de volwassen longwormen in hond en kat. Maar de parasiet brengt een deel van zijn leven als eitje of larve in het lichaam door, en deze levensstadia zijn niet gevoelig voor de medicijnen. Daarom moet de hond of kat meerdere malen worden behandeld, zodat je zeker weet dat alle aanwezige wormen volwassen zijn geworden en dood zijn gegaan.

De medicijnen kunnen bijwerkingen hebben. Ze doden de volwassen longwormen, en de dode wormen moeten door het lichaam van je huisdier worden opgeruimd. Dat kan een ontstekingsreactie veroorzaken, die heftiger wordt als er meer wormen aanwezig waren. Bij een al verzwakte hond of kat kan deze bijwerking zo erg zijn dat je huisdier aan de behandeling overlijdt. Praat hierover met je dierenarts als je je hierover zorgen maakt.

Wat doe je na een behandeling tegen longwormen?

De meeste huisdieren herstellen heel goed van een infectie met longworm. Het duurt een tijdje voordat het dier stopt met hoesten, en ook kan het nog een tijdlang benauwd blijven.

Longworm kan in sommige gevallen de longen van je huisdier beschadigen. Als de infectie heel heftig was of lang verwaarloosd is gebleven, dan kan het dier een chronische hoest aan de besmetting overhouden.

Kan een longworm terugkomen?

Het afweersysteem van een hond of kat probeert zelf ook de parasieten te bestrijden. Daardoor kan het voorkomen dat een niet of onvolledig met medicijnen behandeld dier na een tijdje geen symptomen meer vertoont, en dat de longworm weg lijkt te zijn.

Meestal zijn de wormen dan echter in een soort rusttoestand terechtgekomen, en kunnen ze later weer actief worden en beginnen met eitjes te leggen. Als de gezondheid van je huisdier verslechterd of als het veel stress ervaart, kunnen de symptomen weer de kop opsteken. Een volledige behandeling met medicijnen kan dan definitief met de wormen afrekenen.

Hoe voorkom je infecties?

Longworm bij hond of kat voorkomen is moeilijk, maar soms wel mogelijk. Bij een buitenkat is het lastig om longworm te voorkomen, zeker als het dier een fanatieke jager is. Elk klein prooidier van de kat kan de wormenlarven bevatten, die in het lichaam van de kat terechtkomen als de kat ze opeet. Een halsband met een belletje zorgt dat je kat minder makkelijk kan jagen en dus een lager risico loopt. Je kat binnenhouden is ook een mogelijkheid.

Ook bij loslopende (waak)honden is het moeilijk om te voorkomen dat ze besmet raken door het eten van kleine dieren, kadavers of ontlasting. Bij honden die je altijd zelf uitlaat is het voorkomen van longworm iets makkelijk. Houd ze tijdens het uitlaten in de gaten, en grijp meteen in als ze ontlasting, kleine dieren of kadavers besnuffelen.

Preventief je kat hond regelmatig ontwormen is de beste manier om longworm te voorkomen. Doe dat het liefst elke maand, en gebruik een middel dat behalve longworm een brede reeks andere parasieten bestrijdt. De dierenarts en medewerkers van de dierenwinkel kunnen je helpen om een geschikt ontwormingsmiddel te kiezen.